HỌC NẤU CÁC MÓN BÚN

Bún giữ vai trò và vị trí quan trọng trong nền ẩm thực Việt vốn đa dạng, phong phú và độc đáo. Bún là loại thực phẩm được làm từ tinh bột gạo tẻ, có dạng sợi tròn màu trắng và mềm. Đây là nguyên liệu chính tạo nên nhiều món ăn ngon cũng như tên tuổi của cả vùng đất như bún chả cá Đà Nẵng, bún thang Hà Nội, bún bò Huế, bún nước lèo Trà Vinh, bún mắm miền Tây… Xét về tính thông dụng, bún chỉ xếp sau cơm.

Quy trình làm bún thủ công có phần phức tạp, mất nhiều thời gian và đòi hỏi người thực hiện phải chuẩn xác từng công đoạn nhỏ từ ngâm gạo tẻ, ủ bột, xắt thành quả bột lớn, nhào, lọc bột đến vắt bún. Thông thường, khi vắt xong, người ta luộc bún trong vòng khoảng 3 phút để cọng bún không bị dính vào nhau. Tuy nhiên, nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí, hầu hết các cơ sở sản xuất hiện nay đều sử dụng máy để thực hiện quy trình làm bún.

Dựa vào hình dạng, bún được chia thành 3 loại cơ bản như sau:

Bún rối

Sau khi luộc, người ta vớt bún ra để trong thúng một cách lộn xộn, không có hình thù rõ ràng nên được gọi là bún rối. Bún rối được sử dụng trong nhiều món ăn như bún riêu, bún mọc, bún cá…

Bún vắt

Cái tên bún vắt xuất phát từ chính việc bún được vắt thành từng dây có đường kính độ 4-5mm, dài cỡ 30–40cm. Bạn có thể bắt gặp loại bún này khi thưởng thức những món ăn như bún đậu mắm tôm, bún chả…

Bún nắm

Bún nắm có hình dạng bánh nhỏ, bẹt do người làm dùng tay nắm thành. So với 2 loại kể trên, bún nắm có phần ít thông dụng hơn.

Còn dựa vào kích thước của sợi bún, người ta chia bún thành 2 dạng phổ biến:

Bún sợi to

Bún sợi to có kích thước đường kính lớn hơn so với bún sợi nhỏ. Loại bún này dùng để chế biến thành những món ăn như canh bún, bún bò Huế…

Bún sợi nhỏ

Ngược lại, bún sợi nhỏ có kích thước tương đối nhỏ và thường dùng để chế biến các món bún như bún ốc, bún hải sản…

Các món bún nước

Bún nước là loại bún có sử dụng nước dùng (nước lèo). Hầu hết, nước dùng của những loại bún này đều được ninh từ xương bò, heo nên có vị ngọt tự nhiên hấp dẫn. Thông thường, các loại bún nước luôn được dọn cùng với các loại rau ăn kèm thích hợp.

Đầu tiên có thể kể đến món Bún riêu là món ăn có hương vị thơm ngon được nhiều người ưa chuộng sử dụng. Món ăn này là sự kết hợp hoàn hảo của bún và riêu cua nấu trong nước dùng. Nước dùng bún riêu có vị đậm đà hòa lẫn chua, ngọt kích thích vị giác người ăn. Khi chế biến bún riêu, người ta thường nêm vào một ít mắm tôm để tăng thêm hương vị của món ăn.

Tiếp theo, Bún thang là một trong những món ngon góp phần tạo nên sự độc đáo của văn hóa ẩm thực Hà Thành. Phân tích theo tiếng Hán, bún thang có nghĩa là bún canh, hiểu nôm na là bún được chan bởi canh. Tương truyền, món bún này ra đời thể hiện sự khéo léo, tinh tế của người phụ nữ Hà Nội xưa khi biết cách tận dụng những nguyên liệu truyền thống của ngày Tết như tôm khô, thịt gà, xương gà, giò lụa, trứng muối, củ cải dầm…

Và cuối cùng, Bún bò Huế là đặc sản thể hiện đậm nét đặc trưng văn hóa ẩm thực của vùng đất cố đô. Món bún này sử dụng các nguyên liệu chính là bún, thịt bắp bò, giò heo, cùng nước dùng có màu đỏ đặc trưng. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được điểm đặc biệt của bún bò là phần nước dùng có hương thơm nồng của mắm ruốc Huế. Không chỉ thế, bún bò Huế còn có vị cay từ bột ớt và ớt tươi thể hiện rõ khẩu vị của địa phương. …

Các món bún không có nước dùng (bún khô)

Bên cạnh bún nước, bún không có nước dùng (hay còn gọi là bún khô) cũng được sử dụng rộng rãi. Có thể kể tên một số món ăn tiêu biểu như:

Bún thịt nướng chả giò được chấm chung với mắm tôm. Thông thường, loại nước chấm này còn được trộn cùng với chả, đậu rán, thịt nướng… Khi thưởng thức món ăn này, bạn sẽ cảm nhận được bún cùng đĩa rau sống và nước chấm có nguyên liệu dầm chua để lại ấn tượng trong lòng thực khách.

Bún chả Hà Nội cũng là niềm tự hào của người dân nơi đây. Món ăn này có bún kết hợp với chả thịt lợn nướng trên than hoa và đặc biệt là bát nước chấm chua ngọt. Xét về thành phần nguyên liệu cũng như cách thực hiện bún chả Hà Nội tương đối giống với bún thịt nướng chả giò của miền Trung. Tuy nhiên, phần nước chấm của bún chả Hà Nội có vị thanh nhẹ hơn.

Bên cạnh đó, bún xào cũng là loại bún không có nước dùng được nhiều người ưa chuộng sử dụng. Món ăn này được ưu tiên sử dụng vào bữa sáng. Bún xào được xào từ dầu ăn cùng các nguyên liệu rau củ, thịt bò, heo, hải sản… tùy theo sở thích của người dùng.